Sluiten

Begin

Graanpenningen / Koren accijns loden
In samenwerking met Marco van der Harst.
 

Veel gegevens zijn ontleend aan het artikel " Wie het eerst komt die het eerst maalt"  Graanloodjes uit de bodem van West-Friesland
van Marco van der Harst & Christiaan Schrickx, wat na te lezen is in Westerheem 04-2016 en WAR-91

Algemeen
Graanpenningen werden gebruikt om te controleren of de impost op het gemaal was betaald. De inner van het gemaal verstrekte als bewijs van betaling aan de aanbrenger van het graan een loodje welke bij de molen aan de molenaar moest worden overhandigd. Bij controle moesten de loodjes op de molen overeenkomen met de zakken meel en / of graan op de molen.

Vanaf ongeveer 1605 werden de graanloodjes vervangen door papieren biljetten. In 1605 werd namelijk door de Staten Generaal van de Nederlanden een uitgebreide ordonnantie opgesteld voor de gehele Republiek met de volgende passage ‘vanden pachter van de steden genomen worden een biljet, by hem gheteeckent, daer inne verklaert staet de quantiteyt van de greynen die aldaer zijn ghemalen, ende voorts dat den impost van ‘t gemael daer af ten vollen ende oprechtelick sal zijn betaelt; welck biljet by den molenaer ten halven sal werden deur ghescheurt’.
Hiermee werd het gebruik van biljetten algemeen voorgeschreven, maar uit historisch onderzoek blijkt dat dit niet altijd is opgevolgd.

Op bijna alle graanpenningen staan graanmaten. Deze verschillen per stad en/of streek zodat de letters op de penningen niet altijd voor dezelfde graanmaat staan.
In West-Friesland stond de M voor mut, maar in Zeeland de M stond voor een maat. Graanmaten werden soms volledig op de penningen vermeld, afgekort of doormiddel van en symbool weergegeven. Vooral de laatste categorie is lastig te vertalen naar een graanmaat.

Artikelen over graanpenningen;
12/2019: DDA 168 pagina 8 - 11 'Een zoektocht naar de graanloodjes van Amsterdam, Vlaardingen en Zutphen

Overzicht van de gebruikte letters en symbolen welke op de penningen voor kunnen komen;


Holland

West-Friesland was onderdeel van de Staten van Holland maar wordt apart opgenomen in dit overzicht.
De reden is dat de penningen uit West-Friesland met 100% zekerheid toegeschreven kunnen worden aan de impost op het gemaal op basis van historische bronnen.
Voor de rest van Holland wordt dit nog onderzocht en in het overzicht zijn (mogelijke) graanpenningen en historische bronnen per stad opgenomen.
De volgende graanmaten zijn op de penningen uit Delft en/of Dordrecht te herleiden: achel, maat en hoed.
Een groot vraagteken is de betekenis van de cirkels op een aantal van deze penningen.
Dit lijkt op basis van uitvoering een graanmaat te zijn. Dergelijke cirkels staan ook op graanpenningen van de Hanze Steden.

Opvallend verschil met de penningen uit West-Friesland is dat op de penningen uit Delft en/of Dordrecht het wapen van de stad staat en op de keerzijde een graanmaat.

 

Amsterdam

Voor Amsterdam is een historische bron beschikbaar (Noordkerk 1748, 198), namelijk een handvest uit 1579 met daarin de volgende tekst: En of imant hem tegens den Molenaer wilde excuseren in 't brengen van 't Koren ter Molen, en seyde sijn Loot-teycken verloren te hebben, sal nochtans de Molenaer alsulck Koren, daer geen Teycken by is vanden Excijs betaelt te hebben, niet mogen malen buyten consent van den Excijs-meesterDe De

Graanpenningen van Amsterdam zijn in drie types onder te verdelen;
Type 1:
met een Rad/kruis (zie artikel DDA 174)
Voorzijde: klop I / SCEPEL
Keerzijde: zes spakig rad onder de tekst q : ..?
Afmeting: 18 mm
Massa: 4,22 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats:
stortvondst waarschijnlijk Amsterdam ; 2012.
Verblijfplaats: particuliere collectie PdB
Voorzijde: in gotische letters 'hAlF', waaronder de gotische letter M / Half Mud
Keerzijde: X
in gotische letters 'hAver'
Afmeting: 22 x 17 mm
Massa: 9,68 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam,
stortvondst Artis (17e eeuw) ; 2010
(gelijk aan onderstaande vondst van Alex ook uit Amsterdam)

Verblijfplaats: particuliere collectie
   2x Voorzijde: in gotische letters 'hAlF' M, waaronder de gotische letter M / Half Mud
Keerzijde:
in gotische letters 'hAver' waarboven, een rad/wiel.
Instempeling: -
Afmeting: 20 x 17 mm
Massa: 8,7 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam
Verblijfplaats: particuliere collectie Axel
Bron: Loden penningen-Méreaux 441094382
Voorzijde: klop onder SCEPEL
Keerzijde: zes spakig rad boven de tekst p I
·I?
Afmeting: 18 mm
Massa: 4,25 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats:
Amsterdam, 16e eeuwse stortgrond
Verblijfplaats: particuliere collectie PdB
Voorzijde: in gotische letters 'Scepel' waarboven, een rad/wiel.
Keerzijde:
in gotische letters 'rog', waarboven een klop?
Afmeting: 20 x 20 x 20 mm
Massa: 5,12 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats:
Amsterdam, 16e eeuwse stortgrond
Verblijfplaats: particuliere collectie PdB
Type 2: West-Friese type driehoekige + langwerpige loodje met SAC
2x Voorzijde: SACK binnen puntcirkel waaronder een kroon geklopt
Keerzijde: blanco
Afmeting: 19 x 25 mm
Massa: 4,07 gram
Datering: 1550 - 1650
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam,
stortvondst (1550-1650) ; 17-04-2021.
Verblijfplaats: particuliere collectie PdB
Voorzijde: SAC waaronder een kroon geklopt
Keerzijde: twee maal een kroon geklopt
Afmeting: 16 x 26 mm
Massa: 5,16 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam,
stortvondst Rembrandtsplein (1550-1600) ; 2012.
Verblijfplaats: particuliere collectie

Type 3: met de tekst COEREN

2x

Voorzijde: COE-REN binnen puntcirkel
Keerzijde: "molenijzer" binnen punt rand.
Afmeting: 20 x 22 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam
Verblijfplaats: zie Muntenbodemvondsten.nl
Voorzijde: 7Z - COE-REN binnen puntcirkel
Keerzijde: Ƨ handmerk V binnen vierkant punt rand kader
Afmeting: 24 mm
Massa: 5,83 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam,
stortvondst Amsterdam NZ-lijn Rokin ; 2005
Verblijfplaats: particuliere collectie
Voorzijde: COE-REN binnen puntcirkel
Keerzijde: "molenijzer" binnen punt rand
Afmeting: 23 mm
Massa: 7,67 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam,
stortvondst ; 2016
Verblijfplaats: particuliere collectie
   

   180 ° gedraaid

Graanpenning van Valkenisse;
Voorzijde:
 
 
 
 
M t
Keerzijde: -
Instempeling:
"eikenblad"
Afmeting: 30 mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
colVr138, collectie Amst29
Een ander exemplaar is gevonden in Middelburg, collectie Midd09.

Delft (artikel in voorbereiding)

Voorzijde: stadswapen Delft (Dordrecht*)
Keerzijde:
twee ringen en letter R
Afmeting: 22 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: koper
Vindplaats: MPO veiling 44 woensdag 26 november 2014 lot 5678
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Dord20
* navraag bij de HAE leverde de volgende reactie op: '
Een collega heeft deze penning ruim 5 jaar geleden aangenomen en toen op het inzendingsformulier ‘Dordrecht’ genoteerd. Dit omdat hij het wapen op het Dordrechtse wapen vond lijken. Zeer waarschijnlijk heeft hij zich niet gerealiseerd dat ook het wapen van Delft een dergelijke beeltenis heeft en dat dit dus ook tot de mogelijkheden behoort. Zodoende is penning verkaveld als zijnde Dordrecht.'
    2x Voorzijde: stadswapen Delft
Keerzijde: hoed waarnaast een 'R'

Afmeting: 20 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: bij Roosendaal
Verblijfplaats: particuliere collectie collectie SvA
Codering:

2x

Voorzijde: stadswapen Delft
Keerzijde: cirkel

Afmeting: 19 mm
Massa: 1,3 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: bij Oud Gastel, mogelijk in stortgrond uit Delft
Verblijfplaats: particuliere collectie SvA
Codering:

3x

Voorzijde: stadswapen Delft
Keerzijde: (letter) M

Afmeting: 12 x 12 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bergermeer (stadsafval uit Alkmaar)
Verblijfplaats: particuliere collectie MvdH

Voorzijde: stadswapen met staande paal
Keerzijde
: 7M0
Diameter: - / -
Datering: 1570?
Gevonden: in Delft
Catalogie: Numis 1006955

Voorzijde: oude stadswapen Delft (twee Hollandse leeuwen die de paal, de ‘Delf’, vasthouden)
Keerzijde: S h
Afmeting: - / - mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Delft
Verblijfplaats: particuliere collectie MH
Codering:

Voorzijde: stadswapen Delft
Keerzijde: 7M0
Afmeting: - / - mm
Datering:
1570?
Materiaal: lood
Vindplaats: Delft
Verblijfplaats: particuliere collectie MH
Codering:

Voorzijde: stadswapen Delft
Keerzijde: I h
Afmeting: - / - mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Delft
Verblijfplaats: particuliere collectie MH
Codering:

Voorzijde: stadswapen Delft
Keerzijde: M - . - 70
Afmeting: - / - mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Delft
Verblijfplaats: particuliere collectie MH
Codering: Numis 1141857 PAN-
00035896

Dordrecht (artikel in voorbereiding)

Ten onrechte aan Dordrecht toegewezen.
Zie de beschrijving bij Delft

Voorzijde: Wapenschild (Dordrecht?)
Keerzijde: Gotische A (van achel?)
Diameter: 21 mm
Massa: 5,29 gram
Gevonden: Dordrecht
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Dord24
Voorzijde: verbasterd gekroond wapen(?)  D(?)
Keerzijde: drie cirkels waarin een punt
Diameter: 10 mm
Datering: ca. 1350-1425, ca.
Gevonden: Dordrecht
Catalogie: Numis 1035803
Voorzijde: klop gotische M
Keerzijde: -
Diameter: 12 mm
Massa: 1,89 gr.
Datering: 15e eeuw
Gevonden: Dordrecht
Catalogie: Numis 1036049
Toewijzing Dordrecht alleen op basis van de vondst locatie!
Voorzijde:
gotische d / M · M
Keerzijde: -

Afmeting: 32 mm
Datering: 1350 - 1450
Materiaal: lood
Vindplaats: stortgrond (uit de omgeving van) Dordrecht
Verblijfplaats: collectie Jules van der Vleuten / zie ook Lodenpenningen-Méreaux (Dordrecht?)
Rotterdam
Voorzijde: gotische letter M = graansoort Mout? waarnaast het stadswapen van Rotterdam geklopt
Keerzijde:
onduidelijk
Afmeting: 29 mm
Massa: 5,2 gram
Datering:
<1531
Materiaal: lood
Vindplaats: Rotterdam
Referentie: Numis 1140841, PAN-00030809

Vlaardingen

In de handvesten en octrooien uit 1772 van de stad Vlaardingen is een ordonnantie met de volgend tekst te vinden1:
Item foo en fal nyemant van onfe poorters ofte de genen die binnen der stede woonachtig fyn eenoch coren ter molen brengen off duen brengen dear men excus off fschuldich is, fy en fullen dat loot van den Excyfenaer daer mede fenden off brengen ende die excys daer off betalen.
Uit dit stuk tekst komt naar voren dat niemand binnen de stad koren naar de molen mocht brengen zonder een lood. Verder in de tekst word er nogmaals verwezen naar een loodje, namelijk dat de molenaar of knecht geen koren aan mocht nemen zonder lood:
Soo en fal die molenaer noch fyn knecht geen kooren op die molen ontfangen noch laten comen fy en fullen dat loot van den Excyfenaer daer mede ontfangen.
1) Gaillard 1772, 347 en 3488
.

Brielle

   

Overijssel

De penningen uit Deventer (datering 1631 t/m 1639) en de historische bron van Zutphen (1717) wijken wat betreft datering af van de ordonnantie die door Staten-Generaal van de Nederlanden in 1605 is uitgevaardigd. Het lijkt er op dat in deze steden na 1605 nog loden penningen als bewijs van de impost op het gemaal werden gebruikt.

Deventer
2x GRAANLOODJE 1627, OVERIJSSEL Accijnslood voor rogge.
Voorzijde: huismerk verdeeld jaartal, FW boven en ROG onder
Keerzijde: I verdeeld 74, hoogstwaarschijnlijk de maateenheid
Diameter: 22.7 x 21.3 mm

Collectie: MvdH
Schulman b.v. E-Auction 2, 20-10-2020 lot 3592 Lot 3596
Voorzijde: - T. - 16 3Z - ROG
Keerzijde: twee bolletjes kransen en twee kruisjes van bolletjes

Afmeting: -
Datering: 1632
Materiaal: lood
Vindplaats: Deventer?
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
Voorzijde: ... - 16 huismerk 34 - ROG
Keerzijde: twee bolletjes kransen en twee kruisjes van bolletjes

Afmeting: 22 mm
Massa: 6,50 gram
Datering: 1634
Materiaal: lood
Vindplaats: Deventer
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Deve01

Referentie: Pelsdonk 298, dit exemplaar. Numis 1037137
2x Voorzijde: 16 31 rOG
Keerzijde: door punten gevormde cirkels

Afmeting: 20 mm
Datering: 1631
Materiaal: lood
Vindplaats: Deventer
Verblijfplaats: particuliere collectie

Referentie: vgl. Pelsdonk 298
2x Voorzijde:  . D S . - 16 (kruis-huismerk) 38 - .RO
Keerzijde:
7 I 4
Afmeting: 27 mm
Datering: 1638
Materiaal: lood
Vindplaats: Deventer (bij de spoorbrug
Verblijfplaats: collectie MvdH
2x Voorzijde:  . F W . - 16 (kruis-huismerk) 27 - .MOLT·
Keerzijde:
7 X 4
Afmeting: 27,7 mm
Datering: 1627
Materiaal: lood
Vindplaats: De Ruiter veiling 17-03-2020 kavel 1131
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Deve33
Voorzijde:  . I G . - 16 kruis-huismerk 39 - .MOLT·
Keerzijde:
7 X 4
Afmeting: 34 mm
Massa: 1,89 gram
Datering: 1639
Materiaal: lood
Vindplaats: Deventer
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Deve30
2x Voorzijde: I G - 16 kruis-huismerk 37 - ROG
Keerzijde: door punten gevormde cirkels

Afmeting: 20 x 20 mm
Datering: 1637
Materiaal: lood
Vindplaats: Wesepe (onder Deventer)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Zie ook Muntenbodemvondsten.
Voorzijde: I G - 16 kruis-huismerk 37 - ROG
Keerzijde: twee bolletjes kransen en twee kruisjes van bolletjes

Afmeting: - / -
Datering: 1637
Materiaal: lood
Vindplaats: -
Verblijfplaats:
Speelgoedmuseum Deventer, inv.nr. M1745
2x Voorzijde: grote M met tussen de benen een 6
Keerzijde:
1596
Afmeting: 19 mm.
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: Deve31
Kampen

Korenpenning, permissiemuntjes of armenpenningen.
Deze (armen)penningen werden ook wel noodgeld uit 1578 van Kampen genoemd.
Volgens Corst Jordens is het waarschijnlijker dat ze als armenpenningen of als import penningen voor koren en rogge werden gebruikt in de stad.
Referentie: Corst Jordens.
Zeer waarschijnlijk koren accijns loodjes
In The Coinhunter nummer 28-1988 staat op pagina 45 het artikel "Boeiende vondsten uit Kampen" van J. Broek

2x z.j. (vóór 1600), KAMPEN
Voorzijde: Stadspoort + CIVITAS CAMPENSIS
Keerzijde: halve cirkel met punt, R boven
Diameter: 18.8 mm
Massa: 4.43 g
Collectie: MvdH
Pelsdonk 49
Schulman b.v. E-Auction 2, 20-10-2020 lot 3592 Lot 3593
Voorzijde: x C[IVIT]AS · CAMPENS[I]S (op ruw uitgeknipt plaatje met grote stempel stadspoort)
Keerzijde:
twee ringen met centrumpunt.
Instempeling: -
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: koper
Vindplaats: Laurens Schulman veiling
29, 10-12 november 2003 lot 1018
Verblijfplaats: ?
Referentie:
Corst Jordens 1480/i
Voetnoot: Gebruikt als exportvergunning om koren uit te voeren tijdens schaarste.
Navraag naar bovenstaande voetnoot bij de huidige firma Schulman in januari 2019 leverde de volgende reactie op:'Conclusie: diegene die deze beschrijving heeft gemaakt zal Corst Jordens geïnterpreteerd hebben en er een kleine draai aan hebben gegeven (gezien de waarde van het stuk vermoed ik niet dat het Laurens zelf zal zijn geweest). Desondanks had deze stelling (in mijn optiek) nooit als waarheid vermeld mogen worden en was het beter geweest indien men de woorden 'wellicht' of 'vermoedelijk' had gebruikt.'
2x Voorzijde: stadspoort met drie torens binnen een cirkel, in de buitenrand CIVITAS CAMPENSIS
Keerzijde:
Eén cirkel met een punt in het centrum
Afmeting: 27 x 27 x 27 mm
Materiaal: koper

Vindplaats: Kampen. Collectie MvdH
Referentie: Cost Jordens 1480/5
Dergelijke korenpenningen werden gebruikt als soort van exportvergunning om koren uit te voeren in periodes van schaarste. Het is dus geen graanloodje voor de controle van de impost op het gemaal. 
De cirkels staan voor een graanmaat (hoeveelheid graan) maar het is onduidelijk welke graanmaat een cirkel is.
Voorzijde: stadspoort met drie torens binnen een cirkel, in de buitenrand CIVITAS CAMPENSIS
Keerzijde: Twee cirkels met een punt in het centrum
Afmeting: 26 x 26 x 26 mm
Massa: 3,41 gram
Materiaal: koper

Referentie: Cost Jordens 1480/i,
Veilinghuis Bom, Amsterdam veiling 23 maart 1863 lot 2112
In 2018 aangeboden door munthandel Henzen met de volgende veronderstelling welke volgens mij beter vooraf gegaan had kunnen worden met 'vermoedelijk'
'Dergelijke korenpenningen werden gebruikt als soort van exportvergunning om koren uit te voeren in periodes van schaarste.'
Voorzijde: stadswapen binnen cirkel
Keerzijde: halve cirkel met punten in centrum
Afmeting: 16,5 x 17 mm.
Materiaal: koper
Vindplaats: Veiling 28 Karel de Geus lot nr. 1235 
Referentie: Cost Jordens 11 (vz); 16 (kz).
Voorzijde: stadswapen binnen cirkel
Keerzijde:
M R
Afmeting: 18,5 x 17,5 mm
Datering: -
Materiaal: koper
Vindplaats:
MPO veiling 40 kavel 5922
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
Kamp01
Referentie:
vgl. Cost Jordens 14(vz) / 17(kz)
Voorzijde: stadswapen binnen cirkel
Keerzijde: (h
alve) cirkel(s) met punt(en) in centrum
Afmeting: -
Datering: -
Materiaal: koper
Vindplaats:
Schulman veiling 344 lot 1324: AE (2) en Pb (5).
Opmerkingen: Met betrekking tot de mogelijke export vergunning schrijf Corst Jordens op pagina 98 .
In De Navorscher van 1860 is op pagina 184 nog het volgende te lezen.
Voorzijde: monogram H C A W (?).
Keerzijde: meerdere cirkel
s
Diameter 26 mm
Massa: 4 gram
Vindplaats:
in Kampen op een plaats waar molens hebben gestaan, Bodemvondstenwereld.nl

Dit exemplaar vertoont grote gelijkenis met het exemplaar wat in Zwolle is gevonden,
d
iameter 23 mm, gewicht 4,00 gram, collectie Zwol07
Voorzijde: stadswapen van Kampen
Keerzijde: R waaronder een cirkel met een punt in het midden
Diameter: 23 mm
Massa: 4,91 gram
Referentie: Pelsdonk 01.14 afbeelding 048.
Voorzijde: stadswapen van Kampen
Keerzijde: R waaronder een halve cirkel met een punt in het midden
Diameter: 24 mm
Referentie: Pelsdonk 01.14 afbeelding 049.
2x Voorzijde: E M
Keerzijde: drie cirkels binnen parelrand
Diameter: 27 mm
Vindplaats: Kampen
Referentie: Pelsdonk 08.02.1 afbeelding 303.
2x Voorzijde: zHp binnen parelrand
Keerzijde: halve cirkel waarboven een R binnen parelrand
Diameter: 28 mm
Vindplaats: Kampen
Referentie: Pelsdonk 08.02.1 afbeelding 304.
Zutphen

In een jaarboek van de stad Zutphen uit 1771 (Eyk & Houttuyn 1805, 274) staat de volgende ordonnantie aangaande korenmolens:
De Wagemeeſters zullen, by het wegen  van het Koorn, aan de Eigenaars, ofte aan den  Molenknegt (ten aanzien van het geene door hem ter Molen gebragt word) moeten geven een loot je, geſtempeld met het Stads Wapen, en genummert na het gewigt van het Koorn, zoo ter Molen gebragt, en door haar gewogen is, welk lootje by het afhalen van het Koorn, weder zal worden ingetrokken.

   
Zwolle

2x

Voorzijde: monogram H C A W (?).
Keerzijde: cirkel

Diameter: 23 mm
Massa: 4 gram
Vindplaats: Zwolle
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
colPZW07
Op Bodemvondstenwereld.nl staat een exemplaar met een diameter van 26 mm, wat gevonden is in Kampen op een plaats waar molens hebben gestaan

2x

Voorzijde: monogram H C A W (?).
Keerzijde: drie kleine cirkel

Diameter: 23 x 21 mm
Massa: 5 gram
Vindplaats: Steenwijk
Verblijfplaats: collectie WAS (
Werkgroep Archeologie Steenwijk)

West-Friesland (Holland)

Van de volgende steden uit West-Friesland zijn graanloodjes bekend: Enkhuizen, Hoorn, Stede Broec en Warmenhuizen.
De loodjes uit deze steden zijn meestal uitgevoerd in lood maar in een enkel geval in brons/koper en hebben één of meer van de volgende kenmerken:

       1.
Vermelding van het soort graan
       2.
 
Graanmaat (schepel, zak of mud)
       3.
 
Merkteken (huismerk, letter(s) of een heraldisch wapen)

Enkhuizen

Voorzijde: r SACK
Keerzijde: -
Afmeting: 23 x 15 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen of omgeving
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: E MvdH ..
Voorzijde: r SCEPE
Instempeling: handmerk
Keerzijde: handmerk ingestempeld
Afmeting: 22 x 17 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen of omgeving
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: E MvdH ..
Voorzijde: M waarboven en waaronder een handmerk
Keerzijde: -
Afmeting: 20 x 14 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: E MvdH ..
Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: handmerk
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen of omgeving
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: E Type 1 - 5, WAR 1.2.1.5

Detail

Voorzijde: M
Keerzijde: -
Instempeling: letter I
Afmeting: 27 x 18 14 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: E MvdH 10, WAR-91 4.4.54 (r) M
Voorzijde: M
Keerzijde: -
Instempeling: letter I
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal:lood
Vindplaats: Enkhuizen omgeving, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 4.4.55
Detail  Voorzijde: M
Keerzijde: -
Instempeling: 2x letter I
Afmeting: 21 x 26 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal:lood
Vindplaats: Enkhuizen, rioolbegeleiding
Verblijfplaats: archeologie West-Friesland 321-39-M01. Collectie Huis van Hilde inv. nr.5289-023
Codering: E 321-39-M01, WAR-91 4.4.56

Hoorn

Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk 2019
Verblijfplaats: archeologie Hoorn
Nadere informatie volgt
       Voorzijde: Op de penning staan twee regels tekst: ' HALF SCEPEL  ' en twee leeuwtjes
Keerzijde: -
Instempeling: twee maal een leeuw
Afmeting: 33 x 21 mm
Massa: 8,18 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats:
Hoorn bij opgravingen aan 't Jeudje
Verblijfplaats: particuliere collectie ES
Codering: H Type 1 - 1, WAR-91 1.1.1.1 (half scepel)
Detail Voorzijde: HALF SCEPE
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: huismerkje en kleine 9 ?
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk 13 - 17
Verblijfplaats: archeologie Hoorn 320-84-M01
Codering: H 320-84-M01, WAR-91 1.1.2.2 (half scepe - px rog)
Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 7 x 17 mm
Massa: 3 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn,onbekend
Verblijfplaats:particuliere collectie ES
Codering: H Type 1 - 3, WAR-91 1.2.1.3 (r scepe)
Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 27 x 17 mm
Massa: 3,22 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hauwert, rondom kerk
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 4, WAR-91 1.2.1.4
Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 25 x 18 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, onbekend
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, vondstmelding 1116
Codering: WAR-91 1.2.1.6
Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk
Verblijfplaats: archeologie Hoorn 138-82-M01
Codering: H OSB05-082-M01, WAR-91 1.2.2.7 (r scepe - px rog)
Detail Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 28 x 17 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 1, WAR-91 1.2.2.8
Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter A
Afmeting: 29 x 19 mm
Massa: 7,22 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie ES
Codering: H Type 1 - 10,  WAR-91 1.2.2.9

Voorzijde: r SCEPE
Keerzijde: PXX ROG
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn?
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 11, WAR-91 1.2.2.10  (r scepel - pxx rog)
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: -
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: 15 x 26 mm
Massa: 2,53 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie ES
Codering: H Type 1 - 12, WAR-91 1.3.1.11 (r sac)
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 29 x 20
Massa: 4,52 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 13, WAR-91 1.3.1.12
Detail Voorzijde: r SACX
Keerzijde: -
Instempeling: stadswapen Hoorn
Afmeting: 29 x 18 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 2, WAR-91 1.3.2.13 (r sacx)
Voorzijde: r SACX
Keerzijde: -
Instempeling: stadswapen leeuw
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Jeudje
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.3.2.14
    Voorzijde: SACK G
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.3.3.15 (sack G)
Zie ook de oude info op Vondsten.nl
Voorzijde: .. SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: ingekrast huismerkje?
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie g: schouwburg)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn 138-24-M02
Codering:
H OSB05-024-M02, WAR-91 1.3.6.16 (r sac - px rog)
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 16 x 24 mm
Massa: 2,02 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 20, WAR-91 1.3.6.17
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter A
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 21, WAR-91 1.3.6.18
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: .. ROG
Instempeling: -
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn?
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 22, WAR-91 1.3.6.19
  Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter A
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:  WAR-91 1.3.6.20
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.3.6.21
Detail Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ...
Instempeling: letter A
Afmeting: 25 x 17 mm
Datering: 1500 -  1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 9, WAR-91 1.3.6.22
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter A
Afmeting: 24 x 20 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 3, WAR-91 1.3.6.23
Voorzijde: SA..
Keerzijde: ...
Instempeling: letter R
Afmeting: 24 x 17 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood is in tweeën gekapt
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 12, WAR-91 1.3.6.24
Voorzijde: S...
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter R
Afmeting: 30 x 22 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 5, WAR-91 1.3.6.25
Enkelzijdig: r SAC
Instempeling: bloemmotief?
Afmeting: 28 x 20 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn?, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie Jeremy Scholten
Bron: Loden penningen - Méreaux GR13
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter b?
Afmeting: 29 x 22 mm
Massa: 5,32 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 29, WAR-91 1.3.6.26

Detail

Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: 28 x 20 mm
Datering:1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Gerritsland 23-31
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 119-127-M23
Codering: H GER03-127-M23, WAR-91 1.3.6.27
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PXX ROG
Instempeling: -
Afmeting: 28 x 23 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie: uitbreiding)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 106-284-M01
Codering: H 106-WIN00-284-M01, WAR-91 1.3.6.28
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie: uitbreiding)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 115-000-M06
Codering: H WES02-000-M06, WAR-91 1.3.6.29
Voorzijde: r ACX
Keerzijde: PXX ROG
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: - / - 
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie g: schouwburg)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 138-31-M01
Codering: H OSB05-031-M01, WAR-91 1.3.7.31 (r acx - pxx rog)
Voorzijde: t M
Keerzijde: -
Instempeling: 2x leeuwtje
Afmeting: 28 x 19 mm
Massa: 3,0 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn
Verblijfplaats: particuliere collectie ES
Codering: H Type 1 - 33, WAR-91 1.4.1.32 (r / t M)
Voorzijde: t M
Keerzijde: -
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: 28 x 20 mm
Massa: 3,98 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn? / onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie ES
Codering: H Type 1 - 34, WAR-91 1.4.1.33

Voorzijde: r M
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje?
Afmeting: 25 x 18mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Kerkstraat 15 (tuin)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Tuin Kerkstraat 15, WAR-91 1.4.1.34
Voorzijde: t M
Keerzijde: -
Instempeling: 2x leeuwtje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.4.1.35
Voorzijde: r M
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie g: schouwburg)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 138-111-M02
Codering: H OSB05-111-M02, WAR-91 1.4.1.36
Detail Voorzijde: t M
Keerzijde: -
Instempeling: wapen  van Hoorn
Afmeting: 25 x 20 mm
Datering: 1500- 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Kleine Noord
Verblijfplaats:particuliere collectie
Codering: H MvdH 8, WAR-91 1.4.1.38
Voorzijde: r M
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje
Afmeting: 23 x 17 mm
Massa: 3,00 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Jeudje
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 -
40, WAR-91 1.4.1.39
  Voorzijde: r sac
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: -
Afmeting:
- / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: koper of brons
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.4.2.40 (r / t M - px rog)
Voorzijde: ? M
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: Kruisboog
Afmeting:
- / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.4.2.41
Voorzijde: r M
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter R
Afmeting: - / -
Massa:
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie g: schouwburg)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 138-134-M02
Codering:
H OSB05-134-M02, WAR-91 1.4.2.42
Detail Voorzijde: r M
Keerzijde: PX ROG
Instempeling: letter A
Afmeting: 28 x 17 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 4, WAR-91 1.4.2.42
Voorzijde: ? M
Keerzijde: P?XX ROG?
Instempeling: letter T?
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Pelmolenpad
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 1.4.2.44
Voorzijde: - ?
Keerzijde: PX / PXX ROG
Instempeling: -
Afmeting: 25 x 25 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Grote Noord 2 (locatie:Winston-bioscoop)
Verblijfplaats: archeologie Hoorn, 106-009-M02
Codering: H WIN00-009-M02, WAR-91 1.5.45 (ondefinieerbaar)
Voorzijde: r SCEPEL
Keerzijde: ROG
Instempeling: -
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hauwert, rondom kerk
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H Type 1 - 7, WAR-91 2.1.46 (schepel)
+ 90 ° Voorzijde: SACK
Keerzijde: ROG
Instempeling: -
Afmeting: 22 x 20 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 7, WAR-91 2.2.47 (zak)
Voorzijde: SAC
Keerzijde: ROG
Instempeling: -
Afmeting: 19 x 19 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hoorn, Westerdijk (locatie f: Westerhaven)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: H MvdH 11, WAR-91 3.1.48 (zak)
  Verwijzing op Vondsten.nl 1062

Stede Broec / Broekerhaven

Voorzijde: HALF ?
Keerzijde: -
Instempeling: 2x letters GT
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bovenkarspel, Hoofdstraat 231 (locatie: naast café Het Roode Hert)
Verblijfplaats:archeologie West-Friesland
Codering: B-5, WAR-91 4.1.49 (half)

2x

Voorzijde: SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: letter X ?
Afmeting: 20 x 17 mm
Datering: 1500 -1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Wijdenes
Verblijfplaats: particuliere collectie Axel Vroling

Voorzijde: SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: letter ?
Afmeting: 22 x 15 mm
Datering: 1500 -1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen, bedrijventerrein De Dolfijn
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 4.2.51
Detector Magazine 94 september 2007 pagina 26
Voorzijde: SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: letters GT
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bovenkarspel, Hoofdstraat 231 (locatie: naast café Het Roode Hert)
Verblijfplaats:archeologie West-Friesland
Codering: B-3, WAR-91 4.2.50 (schepel)

Voorzijde: SAC
Keerzijde: -
Instempeling: letters GT
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bovenkarspel, Hoofdstraat 231 (locatie: naast café Het Roode Hert)
Verblijfplaats:archeologie West-Friesland
Codering: B-1, WAR-91 4.3.52 (sac)
Voorzijde: SAC
Keerzijde: -
Instempeling: letters GT
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bovenkarspel, Hoofdstraat 231 (locatie: naast café Het Roode Hert)
Verblijfplaats:archeologie West-Friesland
Codering: B-2, WAR-91 4.3.53
Voorzijde: t HALF
Keerzijde: -
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Nummer: S-Type 3 - 1, WAR-91 5.1.59 (Half)
Voorzijde: r SACK
Keerzijde: V ?
Instempeling: huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Hem, Hemmerbuurt naast nr. 229
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: S-Type 3 - 2, WAR-91 5.2.60 (Sack)
Voorzijde: r SACK
Keerzijde: -
Instempeling: ?
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: S-Type 3 - 3, WAR-91 5.2.61
Voorzijde: HALF
Keerzijde: -
Instempeling: 2x huismerkje
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 6.1.62 (Half)
Voorzijde: SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: 2x letters IG
Afmeting:
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 6.2.63 (Scepe)
Voorzijde: SCEPE
Keerzijde: -
Instempeling: letters IG
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: S-Type 4 - 3, WAR-91 6.2.64
Voorzijde: SAC R
Keerzijde: -
Instempeling: -
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bovenkarspel, Hoofdstraat 231 (locatie: naast café Het Roode Hert)
Verblijfplaats:archeologie West-Friesland
Codering: B-4, WAR-91 6.3.65 (Sac R)
Voorzijde: M + ?
Keerzijde: -
Instempeling: letters IG
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen of omgeving
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: S-Type 4 -
5, WAR-91 6.4.66 ( M )
Voorzijde: M + ?
Keerzijde: -
Instempeling: letters IG
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Grootebroek, onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: S-Type 4 - 6, WAR-91 6.4.67
Purmerend
Voorzijde: in kader gestempeld S A / I L ? waaronder twee handmerken
Keerzijde: fleur du lis in kader
Instempeling: ?
Afmeting: 10 x 20 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Purmerend
Verblijfplaats: particuliere collectie E.
Voorzijde: S C H E / R C (handmerk) 5 ?
Keerzijde: I - r ?
Instempeling: ?
Afmeting: 5 x 10 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Purmerend
Verblijfplaats: particuliere collectie E.

Alkmaar(?)

3x Voorzijde: (letter) Z
Keerzijde: blanco
Afmeting: 8 x 8 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bergermeer (stadsafval uit Alkmaar)
Verblijfplaats: particuliere collectie MvdH
Functie Graanloodje van Alkmaar? Gezien afmetingen en het type graanloodjes dat in de regio Alkmaar is gebruikt (enkelzijdig met huismerk/letter) zou dit een graanloodje kunnen zijn
2x Voorzijde: (letters) I I
Keerzijde: blanco
Afmeting: 13 x 15 mm
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Bergermeer (stadsafval uit Alkmaar)
Verblijfplaats: particuliere collectie MvdH
Functie Graanloodje van Alkmaar? Gezien afmetingen en het type graanloodjes dat in de regio Alkmaar is gebruikt (enkelzijdig met huismerk/letter) zou dit een graanloodje kunnen zijn

Vindplaats Onbekend

Voorzijde: ? M
Keerzijde: -
Instempeling: ?
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen of omgeving
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: O Type 1 - 38, WAR-91 1.4.1.37
Voorzijde: r SAC
Keerzijde: ?
Instempeling: ?
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: Enkhuizen of omgeving
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: O Type 1 - 46, WAR-91 1.3.6.30
Voorzijde: M
Keerzijde: -
Instempeling: 2x letter V
Afmeting: - / -
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: WAR-91 4.4.58
Voorzijde: r M
Keerzijde: -
Instempeling: letters HI
Afmeting: 22 x 14 mm
Gewicht: 3,21 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: onbekend
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: E Type 2 - 8, WAR-91 4.4.57
Voorzijde: r M
Keerzijde: -
Instempeling: huismerkje 6
A1
Afmeting: 23,8 x 18,6 mm
Massa: 2,83 gram
Datering: 1500 - 1600
Materiaal: lood
Vindplaats: ?
Verblijfplaats: particuliere collectie
Bron: Loden penningen-Méreaux GR 12
Codering: H Type 1 - ..

Warmenhuizen (rapport in voorbereiding)

2x

Tekst voorzijde: S 
Tekst keerzijde: M of W
 met vier stippen
Materiaal: lood
 
Afmetingen: 22mm / 18mm
 
Vindplaats: in de buurt van Schagen
Collectie: MvdH

Vergelijkbare loodjes (twee stuks) zijn gevonden op de molenlocatie in Warmenhuizen. 

Meer afbeeldingen komen na publicatie rapport  

Zeeland

Momenteel loopt er een onderzoek naar de graanpenningen in Zeeland.
Naast korenmolens lijken er in Zeeland ook graanpenningen gebruikt te zijn voor getijde molens. Zodra meer informatie beschikbaar is wordt deze pagina hiermee aangevuld.
Kenmerken van de penningen uit Zeeland vertonen grote overeenkomsten met de penningen uit West-Friesland.
Ook op de penningen uit Zeeland staan één of meer van de volgende kenmerken:

        1.
 
Vermelding van het soort graan (r = rogge / t = tarwe)
        2. Graanmaat (maat)
        3. Merkteken

Naast deze kenmerken staat op een aantal Zeeuwse penningen een molenrad. Het molenrad is specifiek tot de grens Rotterdam-Gouda.

Goes
In de stad heeft een graanmolen gestaan en een aantal molens vlak buiten de stad. Verder heeft er een getijdenmolen gestaan buiten de stad.
Vanuit bronnen is bekend dat deze er vanaf de 14e eeuw al moet zijn geweest.

2x Voorzijde: Gotische letters A M, instempeling handelsmerk neerwaartse pijl tussen O en S?
Keerzijde: Blanco
Diameter: 25 mm
Gevonden in Zeeland

Collectie: MvdH
Voorzijde: Gotische letters A M, instempeling handelsmerk tussen P en ?
Keerzijde: Blanco
Diameter: 27 mm
Massa:  16,40 gram
HAE veiling 66 lot #
2849
Collectie: MvdH
Voorzijde: Gotische letters A T, instempeling handelsmerk tussen P en ?
Keerzijde: Blanco
Diameter: 27 mm
Massa:  8,88 gram
HAE veiling 66 lot #
2850
Collectie: MvdH
Voorzijde: Gotische letters M T onder 3 stippen, instempeling Å tussen A en O
Keerzijde: Blanco
Diameter: 32 mm
Massa:  9,51 gram
HAE veiling 66 lot #
2851
Collectie: MvdH
Voorzijde: letters S t onder 3 stippen, incuse instempeling P
Keerzijde: Blanco
Diameter: 30 mm
Massa:  8,58 gram
HAE veiling 66 lot #
2852
Collectie: MvdH
Voorzijde: boven; merkteken aanbrenger van het gemaal, daaronder; 'graanmaat'? · t (tarwe)
Keerzijde:
onduidelijk
Afmeting: 26 mm
Massa: 8,57 gram
Datering: ca. 1600

Materiaal: lood
Vindplaats: Goes
Referentie: Numis 1141373, PAN-00033013
  Twee vissen?, 0 ertussen.
Datering: ca. 1600
Diameter: 28 mm
Massa: 8,57 gram
Gevonden in Goes, Zeeland

Collectie Vr082, Numis 1036942
Diameter 26 mm
Massa: 15,85 gram.
Loodje gevonden bij Borsele, Zeeland.
Het "vismotief" komt vaker voor bij penningen gevonden in Zeeland, zie bijvoorbeeld Vraag 82

Kloetinge

2x

Diameter 27 mm
Massa: 8,71 gram.
Loodje door Jac gevonden
bij Kloetinge, dorpje naast Goes, Zeeland en getoond op BVW.
Het loodje is waarschijnlijk voor een Mud Masteluin en dateert, afgaande op het gotische lettertype uit ongeveer 1525 - 1550. Masteluin is een mengsel van rogge en tarwe dat vaak in Zeeland samen werd gezaaid om zeker te zijn van een opbrengst. Dit type is bekend uit Valkenisse maar mogelijk werd deze loodjes ook bij andere steden in Zeeland gebruikt. 
Voorzijde:
 
 
 
 
M  t
Keerzijde: -
Instempeling: ?
Afmeting: 30 mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Kloetinge (Zeeland)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
Arm07, Valk05

Middelburg

   

Reimerswaal
In Reimerswaal hebben twee molens gestaan, een standaard korenmolen en een getijdenmolen.

Verplaatst naar Rotterdam
Voorzijde: gotische letter M = Mud
Keerzijde:
in gotische letters '....' waaronder een rad/wiel
Afmeting: 22 mm
Massa: 8,95 gram
Datering:
<1531
Materiaal: lood
Vindplaats: Reimerswaal
Referentie:
Pelsdonk 14.04.1.IV afbeelding 472
Voorzijde: gekroonde M en bollen in het veld
Keerzijde: ?tekst?
Diameter: ?
Massa: 2,73
Datering: <1531
Vindplaats: Reimerswaal
Referentie: Numis 1036563
Voorzijde: gotische M = Mud
Keerzijde: pot / ketel
Diameter: ?
Massa: 1,61 gram
Datering: <1531
Vindplaats: Reimerswaal
Referentie: Numis 1036573

Tolsende / Nieuwlande

3xMal

Letter: gotische V (graanmaat Viertel)
Diameter: 17 mm
Datering: 16e eeuw
Vindplaats: Nieuwlande
Collectie: MvdH

Links de mal waarin dit loodje gegoten is.
Ook gevonden in Nieuwlande.

Voorzijde: Gotische letter M met poten in "v" vorm
Keerzijde: -
Afmeting: 22 mm
Massa:
9,96 gram
Datering:
<1531
Materiaal: lood
Vindplaats: Tolsende
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering: 
colPTO24
Voorzijde: Gotische letter M met poten in "v" vorm (gietlip nog zichtbaar)
Keerzijde: -
Afmeting: 22 mm
Massa:
8,88 gram
Datering:
<1531
Materiaal: lood
Vindplaats: Tolsende
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
colPTO25
Voorzijde: Gotische letter S
Keerzijde: -
Afmeting: 18 mm
Massa: 2,75 gram
Datering:
<1531
Materiaal: lood
Vindplaats: Tolsende
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
colPTO26

Valkenisse

2x

Voorzijde:
 
 
M  R
Keerzijde: -
Instempeling:
"eikenblad"
Afmeting: 27 mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Oudenbosch
Collectie: MvdH

2x

Gotische letter 'Q'
Diameter: 18 mm
Materiaal: lood/tin legering
Vindplaats: Valkenisse
Collectie: MvdH

   180 ° gedraaid

Voorzijde:
 
 
 
 
M t
Keerzijde: -
Instempeling:
"eikenblad"
Afmeting: 30 mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Amsterdam
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
collectie Vr138, Amst29, Valk03
Een ander exemplaar is gevonden in Middelburg, collectie Midd09,
Voorzijde:
 
 
 
 
M  t
Keerzijde: -
Instempeling: ?
Afmeting: 30 mm
Massa: 9,75 gram
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Middelburg
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
Midd09, Valk01
Een ander exemplaar is gevonden in Amsterdam, collectie Amst29,= Valk03.
Gevonden in Zeeland
   
 
N
S t
waaronder een onduidelijke instempeling
De letter "
N" is ingeslagen. Materiaal lood, 30 mm, gewicht 9,17 gram.
Collectie: Vr81, Valk02
Voorzijde: letters M R waarboven drie punten
Keerzijde: klop huismerk
Instempeling: huismerk
Afmeting: 30 mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats:
's-Heer-Hendrikskinderen (Zeeland)
Verblijfplaats: particuliere
collectie
Codering:
Arm06, Valk04
Overige Zeeuwse plaatsen
GRAANPENNING
Datering: 16 /17  de eeuw
Voorzijde: M t (met meester teken)
Materiaal: lood
Gevonden in Zeeland

Friesland? /  Groningen?

Onbekende plaats


details;

Voorzijde: klop drie letters
Graanmaat: Sack?
Keerzijde: ?

Instempeling: dubbel koppige adelaar (Bolsward, Groningen?)
Afmeting: 4 cm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Vindplaats: Zürich (Fr.)
Verblijfplaats: collectie Theo Hoekstra / geplaatst op FB Metaaldetectors Gebruikersforum

 

Onbekende plaatsen

Voorzijde:
 
 
 
 
M M
Graanmaat: Maat Graansoort: Mout

Keerzijde: -

Instempeling:
handmerk
Afmeting: 29 mm
Datering:
vermoedelijk 15e eeuw
Materiaal: lood
Verblijfplaats: collectie Gj. Bras / zie ook Lodenpenningen-Méreaux (Graanloodjes)

Vlaanderen

Aalst
Méreau / graanpenning voor de gemeentelijke Moutmolen van Aalst.

Voorzijde: in het veld een dubbelkoppige adelaar met gespreide vleugels
Tekst: : MAIIT : MOLIII : VAII : AELST : = Mautmolen van Aelst, Moutmolen van Aalst.
Keerzijde: In het veld een rozet met vier bloemblaadjes of een vuursteen in die vorm (?) waar rond vier
vuurijzers geplaatst in kruisvorm.
Tekst: MAIIT SOEII : VAN : AELST : = Mautsoen van Aelst, Moutsoen van Aalst.
Afmeting: 25 mm
Massa: ca. 4,6 gram
Datering: z.j. ca 1419-1467
Materiaal: koper
Muntplaats: Doornik voor Aalst (?).

Voorzijde: binnen een boord van bladmotief, een gladde binnencirkel en een scherp getande cirkel,
waarin een wapenschild. In het veld een tweekoppige adelaar met de vleugels naar beneden.
Omschrift tussen bladmotieven;
mΛUT mOLen VΛn LST
Keerzijde: Binnen een dubbele boord van bladmotief het omschrift tussen bladmotieven;
 
mΛUTmoLen VΛn aelster coren

Centraal op het veld de gekroonde gotische letters I H S. Ter weerszijden van de letters, een staande bladertak.
Afmeting: 30 mm.
Materiaal: messing.
Aanmaakplaats: Aalst?
Datering: z.j. Ca. 15e eeuw.

Literatuur betreffende de gemeentelijke Moutmolen van Aalst:
- Rouyer p 112, 644; "Bulletin du centre nationale de recherche sur les jetons et le méreaux du moyen-age"
  nummer 31, maart 1997, tek 14;
- RBN 1868, R. Chalon , p. 138-1, pl X, nr 8, p 182;
- Willy Temmerman, Mautsoens: penningen gebruikt voor de gemeentelijke moutmolen van Aalst, in
  Mededelingen van de Vereniging voor Aalsters kultuurschoon, 33, 2006, nr. 4, p. 89-98;
- RBN 1894-15
- Op Bodemvondstenwereld worden de penningen van de Moutmolen van Aalst besproken.

Overige Vlaamse plaatsen

Eine

Voorzijde: molenrad (?) in een cirkel
Keerzijde:
lang gevoet kruis met in elk kwartier drie bolletjes.
Afmeting: 18 mm
Massa: 3,55 gram
Datering: 14e eeuw
Materiaal: lood gegoten
Vindplaats: Eine (O-VL)
Verblijfplaats: particuliere collectie
Literatuur: Munten uit de bodem van Eine (zie *.pdf )
Referentie: Labrot, pagina 94.
   

Onbekend

Penningen uit Vlaanderen en Zeeland met een molenrad lijken er te wijzen dat deze zijn gebruikt als betaal bewijs van maalgeld of impost op het gemaal.
Hieronder zijn enkele penningen met een molenrad opgenomen welke verder onderzocht moeten worden.

2x

Voorzijde: rad omgeven door sterren
Keerzijde: kruis met in de kwartieren 1 en 2 negen punten en in 3 en 4 ster
Diameter: 22 mm.
Vindplaats: Brielle op een akker met stadsafval
Verblijfplaats: particuliere collectie
Codering:
colPHE01
Graan- of armenpenning van Heusden? Topic op Muntenbodemvondsten.
 

 

Gebruikte letters en symbolen welke op de penningen voor kunnen komen;

Tekst / afbeelding Betekenis Omschrijving
Sac Zak Kwantiteit / maateenheid
Sacx Zak Kwantiteit / maateenheid
Sack Zak Kwantiteit / maateenheid
Half scepel Halve schep(el) Kwantiteit / maateenheid
Scepel Schep(el) Kwantiteit / maateenheid
Gotische letter M Mud Kwantiteit / maateenheid
Gotische letter M Malder

Nijmegen (Gelderland) 1 malder = 4 schepel  malder 167,2 l

t Tarwe Graansoort
r Rogge Graansoort
ROG Rogge Graansoort
PX(X) Onbekend Nog geen betekenis gevonden
Molt Molt Deventer 1 maatje = 1/8 spint malder, molder, molt cereals 1 malder = 1/22 last
Hoed Graanmaat welke in Delft en Dordrecht gebruikt is
Rad Molenrad, mogelijk van een getijmolen
A Achel Graanmaat van 31,9 gram. Eind 15e eeuw

Wij zijn voortdurend op zoek naar aanvullingen van deze pagina. Voor vragen, op- of opmerkingen, neem contact met ons op; Marco harst@live.nl of  Allex info@loodjes.nl

Sluiten

Begin