's Hertogenbosch / Den Bosch

Geefhuispenning

Geefhuispenning Tafels van de Heilige Geest
Voorzijde: Duif met nimbus
Keerzijde: T (van Turf).
Referentie Snoeck hondepenningen 1875 plaat IV.4; JMPK 1897 pagina 34 - 36 "Eenige opmerkingen van de 's-Hertogenbossche Geefhuispenningen".
Laurens Schulman veiling 28 18-19 november 2002 lot # 1519
MPO veiling 19-05-2011 kavel 5936 (afgebeelde exemplaar in kleur) collectie Bosc01.


Geefhuispenning

Jaartal 1808, nummer 276.
Afmeting 5,4 x 3 cm
collectie Rijksmuseum NG-VG-18-176, uit collectie van Gelder
Zie ook De 's Hertogenbossche BLOCK- of BEDELPENNINGEN door Jonkhr. M. A. Snoeck pagina 11 en plaat IV.2.


Avondmaalspenning
 1   23
1) Enkelzijdig met het lam met kruisvaan en het omschrift: Agnus Dei 1737.X. . Exemplaar gevonden in 's Hertogenbosch in 2011, diameter 26 mm. gewicht 9,39 gram.
2) Enkelzijdig met het lam met kruisvaan en het omschrift: Agnus Dei .X. (andere versiering en geen jaartal, ouder exemplaar?), ook gevonden in de buurt van 's Hertogenbosch 31 mm. gewicht 15,7 gram.
    Lodenpenningen-Mereaux.be 441717096
3) Enkelzijdig met het lam met kruisvaan en het omschrift: X ANGNVS DEI.
Vindplaats Kasteel Maurick (Den Bosch / Vught) door Ed Swarts, diameter is 29,8 mm, hoogte 2,7 mm en de massa is 13,6 gram.
Besproken op Lodenpenningen-Mereaux.be 441717096 diameter 30 mm, massa 13,63 gram
Exemplaar aangeboden op MP 02-2022, collectie MvdH
Referentie: D&B 88


Loden gewichtje

16e / 17e eeuws Bosch loden gewichtje met boompje en cijfers 6 | 3.
Diameter: 12mm, massa: 3 gram. Detectorvondst 's-Hertogenbosch.


Armenpenning van Den Bosch

Bovenstaand loodje is gevonden in Den Bosch.
Voorzijde: een griffioen welke het wapenschild van Den Bosch vast houdt (de Boschboom met daarin BOS)
Keerzijde: druiventak met tros waarin een merkje. Hieronder een gotische A.
Afmetingen 25 x 21 mm en 8,51 gram zwaar.
Volgens de stadsarcheoloog van Den Bosch betreft het (naar alle waarschijnlijkheid) een armenpenning. Datering 1550-1600.
PAN 22647 - Numis 1139752



Loden armenpenning? gevonden op het Loefplein te Den Bosch. Datering 1400.


Loodje van de goud- en zilversmeden te Den Bosch van de Confrerie St. Eloi
Datering: 1876
Materiaal: koper, , ,
Afmeting: 22.0, 20.0, ,
Collectie Fries Museum, Objectnummer: N12116, Standplaats: K18-C50


Loodje met stadswapen

Voorzijde: wapenschild met boschboom
Achterzijde: Tweekoppige adelaar
Afmeting 3 cm
Collectie Noordbrabants Museum, inventarisnummer 07464


Op 25 augustus breekt de Belgische opstand uit. Als gevolg hiervan wordt ’s Hertogenbosch in staat van beleg verklaard en moet de daar gevestigde ‘criminele strafgevangenis’ zo snel mogelijk ontruimd worden. Op donderdag 28 oktober wordt de ontruiming in gang gezet. In de Noord Brabander van 30 oktober 1830 staat ‘Gister is men begonnen het huis van reclusie en tuchtiging alhier te ontruimen. Twee honderd gevangen zijn in twee schepen naar Leijden vervoerd, onder geleide van eene wacht van 30 schutters, den ouder-kommandant vier gevangenen bewaarders en vijf marechaussée’s. Door den aanhoudende regen, storm en tegenwind hebben dezelve niet verder dan tot Engelen, een uur buiten deze stad, kunnen komen, en zijn dezelve dezen morgen door de twee stoomboten de Julia en de Anna Paulowna op Sleeptouw genomen tot Delft, van waar dezelve te voet naar Leijden zullen worden overgebracht. Op 1 november zullen 60 à 70 vrouwen per schip naar Hoorn worden overgebragt, en de overige mannelijke gevangenen zullen vervolgens naar Woerden worden vervoerd.‘
(de Noord-Brabander 30 oktober 1830)

Gelijk met de gevangenen uit Brabant ‘verhuisden’ ook de fictieve munten mee naar Leiden en Woerden.

Voor 's-Hertogenbosch door blikslager Hendrikus Wansik vervaardigde huismunten welke ook in Woerden, Gouda Hoorn en Leiden(?) in gebruik zijn geweest;
Afbeelding
Waarde	½ cent	1 cent	5 cent	10 cent	25 cent	50 cent
Diameter	20,5 mm	22,5 mm	26 mm	28,5 mm	32 mm	35,5 mm
Klop bloem / kruis*	kruis	bloem	kruis	bloem	kruis	bloem
Literatuur Schulman	458	457	456	455	454	453

* In de Buitengewone Vergadering, gehouden op 25 juni 1824 worden naast de fictieve munten twee stempels getoond 'de ene gemerkt met een blommetje d ander met een kruis'.

Eenzijdig in blik. Bestaande uit een 5 Cent en een ½ Cent.
½ cent: collectie Hert01, HAE veiling 66 lot 655 geen afbeelding. Afbeelding op #656. Opnieuw HAE veiling 70 lot 265 + Hert04
1  cent: collectie Hert02, HAE veiling 66 lot 656 geen juiste afbeelding. Afbeelding van #655
5  cent: collectie Hert03, HAE veiling 66 lot 657 + Hert05
10 cent, in Rietdijk veiling 410 kavel #232.
25 cent: HAE veiling 70 lot 266

In de Bossche Encyclopedie staat bij de Reinier van Arkelwandeling nog het volgende gegeven;
De geschiedenis van de ziekenzorg in Den Bosch gaat terug tot vóór 1274. Toen werd voor het eerst melding gemaakt van het Groot Gasthuis in de stad. Links van de poort zit een luik van waaruit eeuwenlang aan de armen en bedeelden in de stad medicijnen werden uitgedeeld. Je moest daarvoor een penning, het zogenaamde loodje, overleggen als bewijs dat je recht op medicijnen had. 


Op de website Muntenbodemvondsten staan diverse (loden) voorwerpen welke op de stort in Den Bosch zijn gevonden, zoals;
Twee loodjes met dezelfde afbeelding
Muntgewichtje (brons)
Muntgewichtje (lood) voor het wegen van een Nobel
Stervormige lood/tinnen (armen?)penningen(?)
Lakenlood met Heilige en Bossche Boom
Lakenlood met andere Heilige en Bossche Boom
Plaquette van lood/tin met Éénhoorn

In het JMP uit 1897 staat op de pagina's 39/43 een artikel over de brandspuitpenningen van 's Hertogenbosch.


Gildepenningen van 's Hertogenbosch