...Maastricht

Vergroot de kaart door er op te klikken

Dhr. J. Goessen, secretaris van de Stichting Santjes en Kantjes heeft een zeer interessant onderzoek gedaan naar
"Maastrichtse amenpenningen, begrafenisloodjes en bedelaarspenningen." welke ik hier mag publiceren:
 (klik op de pagina voor een vegroting)

Begrafenispenning St. Servaaskerk
   
Voorzijde: doodshoofd 1828
Keerzijde: kerksleutel
Lood, 28 mm, Minard 359. Colectie Maas01, Collectie Maas03
Exemplaar colPMA03 is gevonden in de buurt van Banholt op een stuk land wat vroeger (tussen 1700 - 1800)
door de gemeente aan de armen was gegeven en waarop ze iets mochten verbouwen of gebruiken als moestuin.
Meestal zijn deze loodjes voorzien van een klop " N " (Minard schrijft over een stempelmerk " Z ")

Van de 35 exemplaren welke ik (indirect) ken is ongeveer 10% niet geklopt
Deze loodjes "gezien" op veilingen van o.a. L. Schulman veiling 24 lot 2559, Rietdijk veiling 360 # 804, Karel de Geus veiling 4 # 1035, veiling 30 # 781, veiling 36 # 1588.
Veiling 26 (19-20 november april 2001), L. Schulman lot 2157
Prijslijst september 1979 A.G. van der Dussen B.V. nr. 292, tevens in de collectie van het Fries Museum, # 13893
Collectie MvdH (geen klop)
MP 05-02-2022 10 exemplaren
Bij een onderzoek naar deze loodjes op verzoek van de kerk zijn in 2011 zestien van deze loodjes boven water gekomen.


Begrafenispenning Lintwevers met St. Martinus
   
Voorzijde: onder het jaartal 1654 een doodskop met stempel op gekuiste beenderen.
Keerzijde: Heilige St. Martinus te paard die een stuk van zijn jas aan de bedelaar geeft.
Lood, 30 mm
Minard II 357 draagt als jaartal 1733
Een exemplaar uit 1733 veiling catalogus 15 1982 Coin Investment nr 519, 31 mm
Een exemplaar uit 1733 is aangeboden in Jacques Schulman lijst 228 - october 1984 # 812, Laurens Schulman prijslijst 10 + 11 nr's 1277 + 1313.
Een exemplaar uit 1735 is aangeboden in veiling 12 op 15 oktober 2001 bij Karel de Geus # 1287 en veiling 4 # 1034.
Een exemplaar uit 1733 is aangeboden in de MPO veiling 05-2013 # 4753
Aangeboden op MP 10-2014
Karel de Geus veiling 44 lot 281, messing gegoten 31 mm.
Vgl. Dirks nalezingen p.49 no.357. Koper 31 mm:



Minard beschrijft onder nummer 358 en 363 nog andere begrafenispenningen van de St. Martinuskerk.
Prijslijst september 1979 A.G. van der Dussen B.V. nr. 291; 1654 Begrafenisloodje St. Martinuskerk in Wijck. 35 mm Min.II,358
Schulman veiling 344 (03-2014) lot 1316; Schulman veiling 346 (11-2014) lot 1612
Vz. Sint Martinus te paard. Met klop M
Kz. Sint Martinus te paard
Vgl. Minard- van Hoorebeke 357 - 358. Lood 31,5 mm.


Begrafenisloodje St. Matthias

Voorzijde: S^T / MATH
Keerzijde: doodshoofd
Lood, 30 mm. Datering ca. 1750.

x1,5
Voorzijde: S^T / MATH: / 1829
Keerzijde: doodshoofd
Lood, 28 mm. Datering 1829.
Juni 2018 aangeboden op Ebay.com


Begrafenisloodje Hubertus Salden Cathrine de la Founs
 
Lood, datering ca. 1650.
In 2013 is er in Maastricht een exemplaar gevonden met een (spijker)gat.


Begrafenisloodje O. L. Vrouwekerk

Voorzijde: O. L. / Vrouwe / kerk
Keerzijde: doodshoofd


Begrafenisloodje St. Nicolaaskerk

Voorzijde: S mijter N waaronder 1676
Keerzijde: doodshoofd


Begrafenisloodje St. Nicolaaskerk

Omschrijving:
Voorzijde: de kroning van Maria door de drieëenheid(?).
Keerzijde: de vijfpuntige ster van Maastricht waaronder golven (het symbool van de "Stella Maris"?), daar weer onder de letters S N voor Sint Nikolaas..
Mogelijke verklaring: de Franciscanen verlieten in 1808 Maastricht en droegen de Stella Maris over aan de Sint Nikolaaskerk in afwachting van hun terugkeer naar Maastricht.
In 1838 wordt de kerk wegens geldgebrek en bouwvalligheid echter afgebroken en het Mariabeeld verhuist naar de Onze Lieve Vrouw basiliek
Datering 17^e eeuw. Diameter 26 mm, gewicht 11,03 gram. Gevonden op het grondgebied Borgloon, ongeveer 30 km van Maastricht.


Begrafenisloodje St. Nicolaaskerk

Minard beschrijft onder nummer 360 nog een andere begrafenispenning van de St. Nicolaaskerk.
Een dergelijke begrafenispenning is bij de firma L. Schulman, veiling 24 lot 2559 aangeboden met de volgende omschrijving:
BEGRAFENISPENNING ST. NICOLAASKERK ± 1825. Doodshoofd in hoog reliëf.
Kz. S^T / NICOLA / US 
In Schulman veiling 344 (03-2014) lot 1315 wordt nogmaals een exemplaar aangeboden met de volgende omschrijving:
Vz. doodshoofd met eronder klop ster.
Kz. binnen dubbele cirkel ST- NICOLA- US
Diameter 28,5 mm.

In Mestreechter Steerke heeft John Kerkhofs op 30-11-2017 het artikel geplaatst 'Begrafenispenningen' onder 'Tongersehof'



Armenpenning St. Nicolaaskerk

Voorzijde: S fakkel N
Keerzijde: 16 ster 76


Armenloodje O. L. Vrouwe Kapittel van St. Anna

Jaartal 1649


Armenpenning St. Jan

Datering ca. 1650
Penning met klop in Karel de Geus veiling 5 van 1 december 1997 lot nr405. Minard I 22 (daar echter Gent)


Klooster van de Annonciades in Wijk

Voorzijde: familiewapen Engelhart Boonen.


Penning St- Jacob-kerk / kapel (?)
2x
Materiaal: Lood /tin legering. Massa: 2,9 gram.
Diameter: 13 mm.
De juiste functie/datering/aanmaakplaats is voor deze penning onbekend.
Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.
Voorzijde: Gelegen op een glad veld de gotische letters in drie regels: CΛ / DOMIN / MΛ wat staat voor: 'Capitulum Domini Mosæ Trajectum '.
Hoofdkerk/kapel van Maastricht.
Keerzijde: Gelegen op een glad veld een pelgrimsschelp / St-Jacobschelp met daaronder in gotische letters DЄMI (Licht)
Veel pelgrims op bedevaart naar Santiago de Compostella, kwamen door Maastricht. Er was een kerk/kapel en gasthuis gereserveerd voor pelgrims naar Santiago.
Deze was gelegen op de hoek St. Jacobsstraat / Bredestraat.
Bron: Lodenpenningen-Méreaux.be


Bedelaarspenning van de stad Maastricht.

Voorzijde : Het wapen van de stad, een vijfpuntige ster.
Keerzijde : In een vlak veld het vergunningsnummer van de bedelaar.
Zowel op de voor- als op de keerzijde omgeven door een licht bandje, met een draagoog.
Deze penning werd door de gemeente aan de armen gegeven met vergunning gedurende een aantal dagen vrij in de stad te mogen bedelen. De penning moest zichtbaar worden gedragen, vandaar het draagoog.
Diameter : 41 x 54 (met draagoog)
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 361.


Laatmiddeleeuws loodje

Door Martin van der Zande in juli 2012 gevonden op een erwtenveldje in Belgisch Limburg nabij Maastricht. Diameter 26 x 25 mm. Collectie Maas02
Door Wim Dijkman, Conservator Cultureel Erfgoed als volgt gedetermineerd; "een laatmiddeleeuws loodje, dat verwijst naar Maastricht.
De 5-puntige ster staat nog altijd in het stadswapen en de adelaar is één van twee symbolen die verwijzen naar de tweeherigheid, die Maastricht heeft gekend in die periode.
Het stadsgebied van Maastricht was namelijk gesplitst in twee delen: het ene viel onder het Prinsbisdom Luik en het andere het Hertogdom Brabant.
Die laatste had de adelaar als symbool".


Stadsarmenpenning van de stad Maastricht(?).
  2x
Eénzijdig: Binnen een gladde buitencirkel de gespiegelde / retrograde letter ' S ' voorafgegaan door een kleine vijfpuntige ster (uit het stadswapen van Maastricht) ★Ƨ
Diameter: Minard 17 mm, bodemvondst 16 mm en 2,32 gram
Datering: ca 17e eeuw
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 362, Pelsdonk pagina 174, nr. 067, Lodenpenningen-Méreaux 441633573
Op de bodemvondst uit Dendermonde (Be) staat eerder een ' X ' i.p.v. een ster zodat de toewijzing van Minard aan Maastricht in twijfel kan worden getrokken.
Zou ' X Ƨ ' voor een waarde van 10 Stuivers / Sol hebben gestaan?


Broodpenning van de ST. Martinuskerk te Maastricht.

Voorzijde : St. Martinus te paard, de helft van zijn mantel scheurende om een naakte mens achter zijn paard te dekken.
Tussen de benen van het paard de vijfpuntige ster van Maastricht.
Keerzijde : Een miskelk met een hosti erboven tussen de letters "B - M".
Zowel op de voor- als op de keerzijde omgeven door smal randje.
Diameter : 28 mm
Referentie: L. Minard van Hoorebeke nr. 363.


Armenpenning van de Onze Lieve Vrouwekerk te Maastricht Brugge.
(Monétaire) penning / méreaux O.L.V.-kerk Brugge.

Voorzijde: Binnen een gladde buitenrand een staande H. Maria met kindje Jezus op de linkerarm. Beiden zijn getooid met een nimbus.
Keerzijde: Binnen een gladde buitenrand in drie regels, en in gotische letters: ★ / GROS / O
Juiste functie/datering voor deze penning is onbekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 19 mm (Minard 20 mm).
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. ca. 1450-1500.
Literatuur: Justice (Tome I) 492; A. De Schodt, R.N.B. 1873 plaat K 63, pagina 378.
De mereaux kan een waarde vertegenwoordigen van 1 "groot" (of "Gros") Volgens De Schodt misschien van 1 denier groot
Staat foutief in Minard-Van Hoorebeke pag. 198 afb. 364. Staat onder Maastricht, en is wel degelijk een mereaux van de OLV kerk van Brugge.
Bron: Lodenpenningen-Méreaux.be


Penning / loodje met dubbel stadswapen van Maastricht
2xKz.: Minnard-Van Hoorebeke pagina 193, nr 352.
Voorzijde: Gelegen op een glad veld. Het omhoog gehangen stadswapen van Maastricht. Boven op het schild,  drie letters R ? M
Keerzijde: Binnen een fijne gladde cirkel de vijfpuntige ster uit het wapen van Maastricht, in de kwartieren telkens een sterretje.
Minimale belettering nog waar te nemen rechts X N
Materiaal: Lood/tin legering, Massa: 6,44 gram, Diameter: 18 mm.
Aanmaakplaats: Maastricht.
De juiste functie / datering van deze penning is onbekend. Datering: z.j. ca. 17e eeuw.
Gefragmenteerd aan de rand. Decentrisch gegoten.
Gevonden door Willem Willem, bron Lodenpenningen-Méreaux.be


Armenpenning van Maastricht(?)

Voorzijde : Vijfpuntige ster van Maastricht(?).
Keerzijde : Lam Gods.
Diameter 22 x 24 mm, 3 mm dik, gewicht 11,2 gram.
Geplaatst op Bodemvondsten forum.


Klooster van de Annuciaten te Wijk gesticht door Engelbert Boonen, Provoost van de St. Servaas (± 1600).
2x
Kz: familiewapen.
Veiling 25 (23-24-25 april 2001), L. Schulman lot 2939, lood 17 mm.
Dit blijkt, door twee andere vondsten, oorspronkelijk een hangertje te zijn waarvan het oogje is afgebroken.


Soep "loodje"

Gemeente "loodje" van aardewerk voor soep, 24 mm.
Vz. M waaronder een zespuntig sterretje
Kz. Grote vijfpuntige ster.
Prijslijst A.G. v.d. Dussen juli/augustus 1983 nr. 259.